Talma’s Gezinsverbijstering
Meindert Talma, Gezinsverbijstering, Uitgeverij Passage, Groningen, 2025 ISBN 9789054524328 160 pagina’s; softcover, € 16,50 en gelijknamige CD (Excelsior Recordings, 2025) (16,95 euro). Gepubliceerd in Blad voor Groningen, nr. 44 (april/mei 2025) p. 90.
Eerst het boek lezen en dan naar de bioscoop voor de verfilming of kan het ook andersom? Die vraag hoeft bij Meindert Talma niet te worden beantwoord, maar ook bij het begin dit jaar verschenen Deel 3 van zijn muzikale én literaire autobiografie moest ik even uitvinden hoe je het best begint: eerst het boek en dan de CD of toch andersom? Na een paar hoofdstukjes van Gezinsverbijstering, Nederlands onbekendste popster had ik door dat de tracks op de CD een prima voorbereiding vormen op de hoofdstukken in het boek.
Ik ben fan van de muzikant met de geuzennaam ‘Nederlands Onbekendste Popster’. Zijn ‘onbekende’ hits over dammer Jannes van der Wal of over voetbalsterren als Dick Nanninga en Oeki Hoekema en zijn muzikale biografie van de anarchist Domela Nieuwenhuis zijn onvergetelijk. Het autobiografische Gezinsverbijstering is muzikaal net zo ontregelend en inhoudelijk net zo grappig en ontroerend. Het boek biedt meer achtergrondinformatie.
Talma bezingt en beschrijft in zijn Deel 3 hoe hij na zijn wilde studietijd als doctorandus in de geschiedenis langzamerhand een enigszins burgerlijk bestaan opbouwt met een opgeruimd huis, een tuin en een gezin, maar daarin zijn volstrekt onburgerlijke muzikale ontwikkeling trouw blijft. Van ‘Suikerspin’ (overigens uit 2005) tot het rockende ‘Hottenoije Duveltje Teake Riemersma’ voor op het feest voor een 80-jarige schoonmoeder. Zo wil ik ook mijn tachtigste wel vieren. Duurt nog even, mijn kinderen en kleinkinderen kunnen nog even oefenen.
Boek en CD nemen ons mee op tournee met de net zo mooi-dwarse Zaanse fanfarepunkband De Kift en met de stripkunstenaars Gummbah en Peter Pontiac, maar bieden ook prachtige, diep ontroerende hommages aan zijn bandleden en aan zijn overleden vriend en geluidsman Jan Heddema ‘uit Burgum’ (zie de clip op Youtube). Ik begon als fan aan Gezinsverbijstering en ik blijf het nog maar een poosje. Wat ik vroeger op de Nederlands Hervormde lagere Talmaschool leerde ben ik grotendeels vergeten, maar deze Talma blijft nog wel even hangen.
Erik de Graaf
