De Gouden Uren van Gerard Oostra
Of ik liever kijk naar de zonsopgang of zonsondergang, vroeg het labeltje van mijn theezakje met Engelse melange me vanochtend? Gouden uren. Eind december opende in de ARThouse-studio in het oude PTT-gebouw aan de A.G. Bellstraat in Warffum een overzichtstentoonstelling met die titel van werk van kunstenaar Gerard Oostra. Een paar weken later werd er een kloek gelijknamig boek ten doop gehouden met een indrukwekkend overzicht van Oostra’s oeuvre. De plaats tegenover het Hogeland College kon niet symbolischer zijn.
Tijdens zijn studie aan de kunstacademie Minerva in de jaren ’70 liep de kunstenaar stage op de Warffumer school bij tekendocent Aizo Betten. ‘Misschien kun je na je stage wel blijven’, zei de stagebegeleider al na een paar dagen. Het was het begin van een lange onderwijscarrière, waarin Oostra tot aan zijn pensionering in 2019 veertig jaar lang naar schatting 5000 leerlingen de theorie en de praktijk van de kunst bijbracht.
De in 1954 in Hoogeveen geboren domineeszoon Gerard Oostra ging als kind vaak met zijn ouders op vakantie naar zee, schrijft Louis Stiller in een biografische inleiding in het boek. Naar het Zeeuwse Zoutelande, naar Katwijk aan Zee of naar de Waddeneilanden en Friesland. Die vroege ontmoetingen met de zee, het strand, de duinen en heldere luchten waren bepalend voor zijn latere artistieke werk. Dat was een eenvoudige constatering na bezoek aan de tentoonstelling en het doorbladeren van het boek. Beide geven prachtig beeld van Oostra’s ontwikkeling als kunstenaar in de afgelopen halve eeuw.
Na zijn eindexamen in Hoogeveen verhuisde Oostra in 1972 naar Groningen om aan de kunstacademie Minerva te studeren. ‘Wel aan de lerarenopleiding’, vond zijn moeder, ‘want dan ben je verzekerd van een goed inkomen’. In Groningen volgde aanvankelijk een sombere zwart-witte periode. Kroegtaferelen en ernstig voor zich uitstarende studenten. Van Matthijs Röling leerde hij hoe je grijstonen kon maken met houtskool, Siberisch krijt en een tekenwiek (een vleugel van een meeuw). Later stapte hij over op kleurrijke aquarellen. Honderden zwartbonte koeien, maar dan nu in een uitgestrekt groen Gronings landschap of op de kwelders.
Zelfs de portretten van de kroegtijgers uit de studententijd kregen kleur, zoals in het boek mooi te zien is. Na enkele jaren van lesgeven op het Hogeland College verhuisde Oostra in 1982 van de stad naar Warffum. Eerst naar een pand van het openluchtmuseum, later naar de gereformeerde pastorie in de Hoofdstraat en uiteindelijk naar zijn huis aan de Stationsweg. Het dorp werd ook steeds zichtbaarder in zijn werk. Aquarellen van beeldbepalende panden, maar ook van dorpsgenoten binnen tijdens hun dagelijks leven.
Vooral het Groninger landschap, het oneindig Wad en de zee bleven Oostra altijd trekken. Drieluiken van de haven van Noordpolderzijl in verschillende jaargetijden. De boerderij Groot Zeewijk in de Noordpolder, de Middendijk of de Groningse Maren. En veel zee- en strandgezichten. Uiteraard met veel gouden uren. Zonsopgang of zonsondergang? Het maakt niet uit, schrijf ik aan de Engelse melange. In 2015 was ik eens met een groep onder leiding van Staatsbosbeheer op Rottumeroog. Op de terugreis naar Lauwersoog vertelde Oostra me dat hij me stiekem had gefotografeerd. Toen hij me de foto ’s avonds mailde zag ik mezelf aan het eind van de dag bij een schitterende zonsondergang staan.
Gerard Oostra, de man van de Gouden Uren. De expositie in de ARThouse-studio duurde helaas slechts een maand, maar als boek blijft Gouden Uren beschikbaar voor kunst- en natuurliefhebbers die zich willen laten inspireren door het werk van deze kunstenaar.
Erik de Graaf
Het boek Gouden Uren. Gerard Oostra (naar aanleiding van de tentoonstelling in ARThouse-Studio Warffum december 2024) is te bestellen via het Arthouse in Warffum (30 euro, excl. verzending).
Deze recensie schreef ik in Blad voor Groningen, nr. 43 (februari/maart 2025).
