Die Mauer durchlässig machen. Dat was lange tijd een bescheiden doelstelling van de oppositie in de DDR. Op 9 november 1989 was het zover. Korte tijd later kreeg ik deze foto voor mijn verjaardag. Gaten in de Berlijnse Muur. Nog wel bewaakt, maar met een vrolijker gezicht…
Erik de Graaf
PS: Nico van Loo maakte de foto.
Drie weken na de Rijksdagbrand in februari 1933 werd de jonge Berlijnse communist Erwin Jöris (geboren in 1912) door de nazi’s gearresteerd. Een jaar later werd hij uit het concentratiekamp Sonnenburg ontslagen op voorwaarde dat hij zich nooit weer “staatsvijandelijk” zou gedragen. Desondanks ging Jöris in 1934 in opdracht van de communistische partij via Praag…
Carlo Jordan overleed woensdag op 72-jarige leeftijd in zijn woning in Prenzlauer Berg in Berlijn. Het bericht maakte me verdrietig en ik ben eerst maar een stuk gaan fietsen. Voor elk jaar van 1951 tot aan zijn dood trapte ik één kilometer weg, bleek achteraf, maar dat was toeval. Carlo werd timmerman in het Oost-Duitse…
In september 1964, in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog, kondigde het communistische Oost-Duitsland een Bausoldatengesetz aan (een Gesetz is een wet). Voortaan konden jonge mannen met religieuze en ethische bezwaren tegen het Oost-Duitse leger hun militaire dienstplicht zonder wapentuig vervullen. Als zogenaamde bouwsoldaten werden de kritische Oost-Duitse rekruten ingezet voor infrastructurele werken, meestal voor…
Vooraf: op 17 november 2013 overleed Erwin Jöris op 101-jarige leeftijd. Ik ontmoette hem een paar keer in Berlijn en Keulen en schreef in 2005 een artikel over hem voor de Geassocieerde Pers Diensten (GPD). Lees het artikel van toen alsof u een jaar of twintig jonger bent. Dan kan Erwin Jöris 93 blijven en…
Grensgeval: het Elfde Partijcongres en de rabarberwijn In het voorjaar van 1986 besloot de West-Duitse Frankfurter Rundschau geen stukken meer van mij te accepteren. Publikationsverbot, hoorde ik via-via in goed Duits. Ik had nog nooit een letter voor die krant geschreven en was dat ook niet echt van plan. Toch stonden plotseling alle lichten er voor mij op…
Het is 9 november. Vandaag is het 35 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Dit stuk over liefde in een Stasi-gevangenis schreef ik ooit, al dik vijftien jaar geleden (nee, langer al), uit pure verbazing. De foto’s maakte ik allemaal zelf. In de Stasi-gevangenis Hohenschönhausen en bij de hoofdpersonen thuis. In 1981 leerden Regina…