Die Mauer durchlässig machen. Dat was lange tijd een bescheiden doelstelling van de oppositie in de DDR. Op 9 november 1989 was het zover. Korte tijd later kreeg ik deze foto voor mijn verjaardag. Gaten in de Berlijnse Muur. Nog wel bewaakt, maar met een vrolijker gezicht…
Erik de Graaf
PS: Nico van Loo maakte de foto.
Geen demonstraties, geen stakingen en geen verbeelding aan de macht, zoals in Parijs, West-Berlijn of Praag. In Oost-Duitsland bleef het vrij rustig in 1968, zelfs op de dag dat de Praagse Lente door troepen van het Warschau Pact bloedig werd neergeslagen. Toch werd het jaar een trauma voor een Oost-Duitse generatie, die haar hoop op…
Eind december 1981. Twee weken na de machtsgreep van Jaruzelsi reed ik in een Trabant door sneeuw en wind van Rostock naar Hiddensee. Met Achim zou ik Oud & Nieuw vieren op het Oost-Duitse Oostzee-eiland. Het was ijzig koud op Hiddensee. De verbinding vanaf Scharprode op Rügen was moeizaam door de ijsgang. In ons huisje…
Het is 9 november. Vandaag is het 35 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Dit stuk over liefde in een Stasi-gevangenis schreef ik ooit, al dik vijftien jaar geleden (nee, langer al), uit pure verbazing. De foto’s maakte ik allemaal zelf. In de Stasi-gevangenis Hohenschönhausen en bij de hoofdpersonen thuis. In 1981 leerden Regina…
In september 1964, in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog, kondigde het communistische Oost-Duitsland een Bausoldatengesetz aan (een Gesetz is een wet). Voortaan konden jonge mannen met religieuze en ethische bezwaren tegen het Oost-Duitse leger hun militaire dienstplicht zonder wapentuig vervullen. Als zogenaamde bouwsoldaten werden de kritische Oost-Duitse rekruten ingezet voor infrastructurele werken, meestal voor…
Vooraf: op 17 november 2013 overleed Erwin Jöris op 101-jarige leeftijd. Ik ontmoette hem een paar keer in Berlijn en Keulen en schreef in 2005 een artikel over hem voor de Geassocieerde Pers Diensten (GPD). Lees het artikel van toen alsof u een jaar of twintig jonger bent. Dan kan Erwin Jöris 93 blijven en…
Grensgeval: het Elfde Partijcongres en de rabarberwijn In het voorjaar van 1986 besloot de West-Duitse Frankfurter Rundschau geen stukken meer van mij te accepteren. Publikationsverbot, hoorde ik via-via in goed Duits. Ik had nog nooit een letter voor die krant geschreven en was dat ook niet echt van plan. Toch stonden plotseling alle lichten er voor mij op…