Het inwendige oor

Elke stad en ieder dorp kent monumenten, die verwijzen naar roemruchte momenten uit het plaatselijke verleden. In Warffum staat op de hoek van de Westervalge en de A.G. Bellstraat “het inwendige oor”. Het kunstwerk werd zesenvijftig jaar geleden in opdracht van de PTT gemaakt door de Groninger beeldhouwer Willem J. Valk. De dichter Adriaan Roland Holst schreef een gedicht voor op de sokkel met als laatste regel: “In dit klein dorp werd een groot doel bereikt”.

Welk groot doel werd dan wel in Warffum bereikt? Op 22 mei 1962 werd de telefooncentrale Warffum als laatste in Nederland aangesloten op het automatische telefoonnet. Na Zwitserland was Nederland het tweede land ter wereld waar er voor een binnenlands telefoongesprek geen telefoniste meer aan te pas kwam.

Het werd een feestelijke dag voor Nederland, voor Warffum en voor de PTT. De automatisering was landelijk nieuws. Minister Korthals van Verkeer en Waterstaat kwam er speciaal voor naar Warffum, evenals de hoofddirecteur van de PTT. Er werd een speciale postzegel uitgegeven en ’s avonds werd de film WARFFUM 220562 van de cineast Louis van Gasteren op de nationale televisie uitgezonden. De film eindigde met de festiviteiten rond de indienstneming van de nieuwe centrale in Warffum. De fanfare Euphonia marcheerde musicerend door het dorp, burgemeester Simon de Waard ontving hoge gasten en in het plaatselijke café R. Hoek werd er een borrel op gedronken. Om de film op tijd klaar te hebben waren de festiviteiten eind april al een keer in scene gezet. Warffum vierde in mei 1962 een week feest in een grote tent aan de Westervalge, georganiseerd door de Handelsvereniging. Hoogtepunten waren een amateurcabaretavond en een Concours ‘d Elegance voor automobilisten, een soort kunstrijden met de auto.

Zesenvijftig jaar later herinnert “Het inwendig oor” aan een gebeurtenis, die we ons in de tijd van de smartphone nauwelijks nog voor kunnen stellen. Het monument staat er tegenwoordig verwaarloosd bij. Het oor is smerig en van het gedicht van Roland Holst is geen letter meer te lezen. Een stevige opknapbeurt lijkt me op zijn plaats.

Erik de Graaf

PS: dit stukje verscheen in 2018 in het boek Op verkenning door het Hogeland, dat ik samen met fotograaf Otto Kalkhoven maakte. De foto is dan ook door hem gemaakt. Het inwendige oor staat er inmiddels nog vergetener en verwaarloosder bij. Het is een schande.